Kwestionariusze przesiewowe
U chorych z grup ryzyka w środowisku i opiece ambulatoryjnej, podstawą rozpoznania dysfagii jest wywiad.
Wyczerpujący wywiad obejmujący wszystkie możliwe nieprawidłowe objawy towarzyszące jedzeniu jest bardzo długi i niepraktyczny jako narzędzie pierwszego rzutu. W codziennym zastosowaniu bardzo pomocne jako szybkie narzędzia przesiewowe są kwestionariusze przesiewowe.
Kwestionariusze przesiewowe połykania to ustrukturyzowana forma wywiadu ukierunkowana na wykrycie określonych nieprawidłowości charakterystycznych dla zaburzeń połykania, czasem w grupie chorych z określonym rozpoznaniem. Kwestionariusze przesiewowe są polecaną metodą służącą możliwie wczesnemu rozpoznaniu i monitorowaniu nasilenia dysfagii w chorobach o przebiegu przewlekłym i postępującym.
Jest to bardzo wygodna forma badania, którą można delegować do poczekalni i objąć nią szeroką grupę chorych bez dodatkowych nakładów czasowych.
- Kwestionariusz przesiewowyEating Assessment Tool (EAT-10)
Parametry testu:
-czułość 71%, swoistość 53% w wykrywaniu aspiracji po udarze i w chorobach neurozwyrodnieniowych przy EAT-10 ≥15
-czułość 86%, swoistość 72% w wykrywaniu aspiracji w SLA przy EAT-10 ≥8
Czułość 83%, swoistość 25% w wykrywaniu aspiracji po udarze EAT-10 ≥3
Dla kogo: Test walidowany w heterogennej populacji chorych z różnymi postaciami dysfagii (dysfagią ustno-gardłową i przełykową) w przebiegu chorób neurologicznych i nieneurologicznych, także z nowotworami głowy i szyi.
Uwagi: Kwestionariusz może posłużyć wstępnej ocenie nasilenia dysfagii z każdego powodu. Pozwala on śledzić nasilenie objawów w czasie, co może być bardzo przydatne w chorobach o postępującym charakterze. Ze względu na konieczność dobrego zrozumienia i właściwej interpretacji pytań u osób z zaburzeniami poznawczymi wymagana jest ocena przez opiekuna. Wiele danych wskazuje na to, że zwłaszcza w chorobie Parkinsona i otępieniu wywiad nie jest wystarczająco czułym narzędziem rozpoznawania dysfagii.
Sposób przeprowadzenia testu:
Pacjent lub jego opiekun odpowiada na 10 pytań dotyczących obecności i nasilenia nieprawidłowych objawów towarzyszących jedzeniu.
Interpretacja testu:
Wynik testu EAT-10 ≥ 3 - uważany jest za nieprawidłowy.
Wynik EAT-10 ≥ 8 wskazuje na obecność aspiracji u chorych z SLA
Wynik EAT-10 ≥ 15 wskazuje na obecność aspiracji w mieszanej grupie chorych
Co jest potrzebne do wykonania testu:
- Kwestionariusz PrzesiewowyDYMUS (Dysphagia In MUltiple Sclerosis)
Parametry testu: nie podano
Dla kogo: Chorzy ze stwardnieniem rozsianym
Uwagi: Jest to jedyne specyficzne dla SM narzędzie do rozpoznawania wczesnych objawów dysfagii.
Sposób przeprowadzenia testu:
Kwestionariusz składa się z 10 zamkniętych pytań, z których 7 dotyczy objawów wskazujących na zaburzenia połykania pokarmów stałych oraz 3 dotyczy trudności z połykaniem płynów.
Interpretacja wyników: Wynik nieprawidłowy DYMUS ≥1 punkt – wskazuje na obecność dysfagii. Wykazano pozytywną korelację pomiędzy punktacją DYMUS a nasileniem dysfagii oraz skalą penetracji i aspiracji (PAS) Rosenbecka ocenianą w endoskopii.
Co jest potrzebne do wykonania testu: