Instrumentalne badania połykania dają możliwość nie tylko jakościowej ale i ilościowej oceny dysfagii i towarzyszących jej objawów. Poniżej prezentujemy parę narzędzi pomocnych w klasyfikacji dysfagii.
Endoskopowa klasyfikacja dysfagii neurogennych (wg. Warnecke 2013)
Endoskopowa klasyfikacja dysfagii neurogennych (wg. Warnecke 2013) |
|
|
0 |
nieobecna klinicznie istotna dysfagia neurogenna |
|
1 |
lekka dysfagia neurogenna: istotny leaking i/lub zaleganie ale bez penetracji/aspiracji |
|
2 |
średnio nasilona dysfagia neurogenna: penetracja/aspiracja jednej konsystencji pokarmowej |
|
3 |
ciężka dysfagia neurogenna: penetracja/aspiracja dwóch lub więcej konsystencji pokarmowych |
Skala penetracji i aspiracji (Rosenbeck 1996).
|
|
Penetration-Aspiration Scale PAS (Rosenbeck 1996) |
1 |
Materiał nie przedostaje się do krtani |
2 |
Materiał przedostaje się do krtani, pozostaje powyżej fałdów głosowych i zostaje efektywnie usunięty |
3 |
Materiał przedostaje się do krtani, pozostaje powyżej fałdów głosowych i nie zostaje efektywnie usunięty |
4 |
Materiał dostaje się do krtani, wchodzi w kontakt z fałdami głosowymi i zostaje efektywnie usunięty |
5 |
Materiał dostaje się do krtani, wchodzi w kontakt z fałdami głosowymi i nie zostaje efektywnie usunięty |
6 |
Materiał dostaje się do krtani, przedostaje się poniżej fałdów głosowych i zostaje efektywnie usunięty |
7 |
Materiał dostaje się do krtani, przedostaje się poniżej fałdów głoswych i pomimo wysiłków w tym kierunku nie zostaje efektywnie usunięty |
8 |
Materiał dostaje się do krtani, przedostaje się poniżej fałdów głoswych, nie są podejmowane próby jego usunięcia |
| Tłumaczenie dr n. med. Anna Czernuszenko | |
Fiberoendoskopowa skala nasilenia dysfagii - Fiberoendoscopic Dysphagia Severity Scale (FEDSS) dla chorych w ostrym okresie udaru (Dziewas i wsp. 2008)
|
Protokół FEDSS |
Główne objawy |
Konsekwencje kliniczne |
Punkty |
| Ślina | Penetracja/aspiracja | Nic doustnie, sonda żołądkowa, rozważyć intubację | 6 |
| Konsystencja półstała | Penetracja/aspiracja bez wystarczających odruchów obronnych |
Nic doustnie, sonda żołądkowa |
5 |
| Konsystencja półstała | Penetracja/aspiracja obecne wystarczające odruchy obronne |
Sonda żołądkowa, pokarmy doustnie tylko podczas terapii logopedycznej |
4 |
| Płyny | Penetracja/aspiracja bez wystarczających odruchów obronnych | Sonda żołądkowa, pokarmy doustnie tylko podczas terapii logopedycznej | 4 |
| Płyny | Penetracja/aspiracja obecne wystarczające odruchy obronne | Dieta przecierana doustnie, płyny dożylnie | 3 |
| Konsystencja stała | Penetracja/aspiracja lub nasilone zaleganie w dołkach przednagłośniowych i/lub zachyłkach gruszkowatych | Dieta przecierana i płyny doustnie | 2 |
| Konsystencja stała | Nieobecne penetracja/aspiracja ani nasilone zaleganie w dołkach przednagłośniowych i/lub zachyłkach gruszkowatych |
Miękka/normalna dieta i płyny doustnie |
1 |
