U wielu chorych z powodu prezentowanych przez nich zaburzeń połykania wskazane jest wykorzystanie w terapii specjalnych technik połykania. Mają one za zadanie maksymalnie poprawić bezpieczeństwo połykania poprzez redukowanie lub eliminowanie ryzyka aspiracji. Zalecane specjalne techniki połykania różnią się między sobą w zależności od mechanizmu leżącego u podłoża zaburzeń połykania – np. inną technikę zalecimy w przypadku chorego z opóźnionym wyzwalaniem odruchu połykania z ryzykiem predeglutacyjnej aspiracji a inną u chorego z masywnymi zaleganiami treści pokarmowej po połknięciu grożącymi aspiracją postdeglutacyjną.
Rozpoznanie mechanizmu odpowiedzialnego za zaburzenia połykania u danego chorego oraz ewaluację „na żywo” specjalnych technik połykania jest możliwe podczas endoskopowego badania połykania. Więcej na ten temat w zakładce Instrumentalne badania połykania.
Specjalne techniki połykania w terapii dysfagii neurogennych
|
Technika połykania |
Działanie |
Sposób przeprowadzania |
Wskazanie |
|
Silne przełknięcie |
Poprawa siły języka i transportu kęsa pokarmowego |
Zalecenie dla pacjenta: „Proszę przełknąć z całej siły”. |
- Słaba kontrakcja mięśni gardła - Zmniejszona retrakcja podstawy języka |
|
Połykanie nadgłośniowe |
Kontrolowane, dowolne zamknięcie szpary głośni i oczyszczenie przedsionka krtani jako ochrona dróg oddechowych przed penetracją/apiracją |
Zalecenie dla pacjenta: „1. Proszę nabrać powietrza, 2. Połknąć kęs/łyk nadal wstrzymując oddech, 3. Odkaszlnąć, 4. Połknąć ponownie.”
|
- Opóźnione wyzwalanie odruchu połykania z aspiracją predeglutacyjną - Niepełne zamknięcie głośni z aspiracją intradeglutacyjną |
|
Połykanie nad-nadgłośniowe |
Jak wyżej + dodatkowo domknięcie przedsionka krtani. |
Zalecenie dla pacjenta: „1. Proszę nabrać powietrza i lekko przeć, 2. Połknąć kęs/łyk nadal wstrzymując oddech, 3. Odkaszlnąć, 4. Połknąć ponownie.”
|
Jak wyżej tylko lepsza ochrona wejścia do krtani. |
|
Manewr Mendelsona |
Przedłużenie uniesienia krtani, poprawa otwarcia górnego zwieracza przełyku |
Zalecenie dla pacjenta: „Proszę po połknięciu utrzymać krtań przez dwie sekundy wysoko”. |
Zaburzenia otwarcia górnego zwieracza przełyku z postdeglutacyjną aspiracją |
Opracowanie Dr n. med. Anna Czernuszenko za Warnecke T, Dziewas R: Neurogene Dysphagien. Diagnostik und Therapie. W.Kohlhammer GmbH Stuttgart, 2013.
