Tracheostomia to zabieg chirurgiczny, podczas którego tworzy się sztuczne ujście (otwór) w tchawicy, bezpośrednio przez skórę szyi.
Ryc. 1 Przekrój przez głowę i szyję z rurką tracheotomijną. © Anna Czernuszenko 2024
Główne cele tracheostomii:
- Umożliwienie wentylacji mechanicznej u osób z przewlekłą niewydolnością oddechową.
W neurologii chodzi najczęściej o pacjentów z osłabieniem mięśni oddechowych w chorobach nerwowo mięśniowych np. stwardnienia zanikowego bocznego (SLA) lub o chorych w ostrej fazie leczenia np. ciężkich urazów mózgu.
- Udrożnienie dróg oddechowych w przypadku ich niedrożności.
Niedrożność dróg oddechowych najczęściej jest przyczyną założenia tracheostomii u chorych z nowotworami głowy i szyi. W neurologii zabezpieczenie drożności dróg oddechowych może być konieczne np. w przypadku ich zwężenia wskutek (obustronnego) porażenia strun głosowych, które jest możliwym powikłaniem w przebiegu zaniku wieloukładowego (MSA).
- Ochrona dróg oddechowych przed wydzielinami i ułatwienie usuwania wydzieliny z dróg oddechowych w zaburzeniach połykania.
W przypadku ciężkich zaburzeń połykania chorzy mogą nie być w stanie połykać własnej śliny. Zakażona bakteriami z jamy ustnej ślina dostając się do płuc może wywołać prowadzące do zgonu zapalenie płuc. Tracheostomia może częściowo chronić płuca przed zalaniem niepołkniętą śliną.
W przebiegu wielu chorób dochodzi dodatkowo do utraty zdolności skutecznego kaszlu. Uniemożliwia to skuteczne oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny. Tracheostomia ułatwia wówczas odsysanie wydzieliny z dróg oddechowych.
Co warto wiedzieć?
Tracheostomia wprawdzie często jest zabiegiem ratującym życie, ale kiedy mankiet jest napełniony powietrzem, uniemożliwia mówienie.
© Dr. med. Anna Czernuszenko 2024
Opublikowano 10.12.2024
